ตีแผ่ ‘ปัญหาตลาด’ จุดเสี่ยงแพร่เชื้อโควิด

นับตั้งแต่ที่มีการระบาดของโควิด19 ระลอกใหม่ในประเทศไทยตั้งแต่ปลายปี 2563 เป็นต้นมา จะพบว่ามีความเชื่อมโยงกับตลาดต่างๆ แทบทั้งสิ้น เริ่มต้นมาตั้งแต่ตลาดกลางกุ้ง จังหวัดสมุทรสาคร เรื่อยมาจนถึงตลาดพรพัฒน์ ตลาดสุชาติ จังหวัดปทุมธานี และล่าสุดมาพีคที่ตลาดบางแค กทม.


 


“จุดที่เริ่มพบการระบาการระบาดของโควิดระยะหลังๆ จะสัมพันธ์กับตลาด ครั้งแรกเป็นตลาดกลางกุ้ง ซึ่งเกิดขึ้นก่อนช่วงปีใหม่ 2564 จึงได้มีการสั่งการให้ล้างทำความสะอาดและปรับปรุง มาตรการควบคุมป้องกันโรคจนกระทั่งสถานการณ์คลี่คลายจึงได้ไปเน้นหนักในพื้นที่สมุทรสาครและพื้นที่ที่มีความต่อเนื่องกัน ทั้งที่ปทุมธานี และกทม. กระทรวงสาธารณสุขได้ส่งหนังสือไปยังทุกจังหวัด และกระทรวงมหาดไทยได้มีข้อสั่งการไปยังผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัดให้ตรวจสอบติดตามตลาดอย่างใกล้ชิด” นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย ระบุ  


 


นพ.สุวรรณชัย อธิบายเพิ่มเติมว่า ปัจจุบัน ตลาดแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ 1. ตลาดที่มีโครงสร้างถาวร ซึ่งทั่วประเทศมีอยู่ 1,600 แห่ง 2. ตลาดอื่นๆ เช่นตลาดนัด ตลาดเปิดท้ายขาย

 


จากข้อมูลการแพร่ระบาดมักจะเกิดกับตลาดที่มีโครงสร้างถาวร ล่าสุดกรมอนามัยได้สั่งให้ประเมินความเสี่ยงของตลาด พบว่ามีตลาดลงทะเบียนเข้ารับการประเมินในแพลตฟอร์ม “Thai Stop covid” มีเพียง 1,300 แห่ง คิดเป็น 75% เหลืออีก 25% ที่ต้องเน้นย้ำท้องถิ่นลงไปตรวจสอบ และนำเข้าสู่ระบบการประเมิน ส่วนในจำนวน 1,300 แห่งนั้นพบว่าผ่านการประเมิน ประมาณ 2 ใน 3 และ 1 ใน 3 ที่ไม่ผ่านการประเมิน


 


สิ่งที่จะต้องดำเนินการปรับปรุงในเรื่องมี 3 ส่วนด้วยกันคือ 1. มาตรฐานสุขาภิบาลตามที่กฎหมายกำหนด โดยมีท้องถิ่นเป็นผู้ดูแลกำกับ 2. เรื่องสุขอนามัยส่วนบุคคล และที่เพิ่มมา คือข้อ 3. การดำเนินการตามมาตรการควบคุมป้องกันโรคโควิด 19


 


“เราจะพบว่าปัญหาของตลาดที่มีการระบาดไม่ว่าจะเป็นตลาดพรพัฒน์ ตลาดสุชาติ หรือตลาดวันเดอร์ ตลาดบางแคก็อยู่ในกลุ่มที่ไม่ผ่านเกณฑ์ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นตลาดที่เปิดมานาน อย่างตลาดพรพัฒน์จะเห็นว่าโครงสร้างหลังคาต่ำเมื่อกั้นฉากเข้าไปแล้วก็จะยิ่งซ้ำเติมสถานการณ์เมื่อเอาเครื่องไปวัดระบบระบายอากาศก็จะพบว่าการระบายอากาศไม่ค่อยดี”


 


เมื่อลงไปในรายละเอียดของตลาดที่มีความเสี่ยงจะพบว่าการติดเชื้อหลักๆ มาจาก 3 ข้อ 1. การลงทะเบียนคนเข้า-ออก การไม่ทำทะเบียนของผู้ค้า ผู้ทำงาน โดยเฉพาะแรงงานต่างด้าวทุกแห่งที่ระบาดไม่มีการดำเนินการเรื่องนี้ 2. การจัดการให้มีการเว้นระยะห่าง และลดการแออัดเพราะหากไม่ทำข้อแรกข้อ 2 ก็จัดการไม่ดี  และ 3. ระบบระบายอากาศไม่ดี    

อย่างไรก็ตาม เรื่องของสถานที่เสี่ยงก็เป็นเรื่องหนึ่ง แต่สิ่งสำคัญอีกอย่างคือพฤติกรรมของคน เพราะจากการสำรวจพฤติกรรมคนทำงานในตลาด และผู้ไปใช้บริการ พบว่าการสวมหน้ากากลดลง มีการสวมใส่หน้ากากสม่ำเสมอมากกว่า 80% แต่ไม่ถึง 90% แถมใส่ก็ยังใส่ไม่ถูกวิธี เช่น ไว้ใต้คาง


 


“เพราะจะต้องปรับกันทั้งสถานที่ และพฤติกรรมของคน โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ซึ่งถึงแม้ปีนี้จะไม่มีการอนุญาตให้สาดน้ำ ประแป้งได้ แต่อาจจะมีบางส่วนที่ทำ หรือแม้กระทั่งการท่องเที่ยว การกลับภูมิลำเนา และหรือการสังสรรค์กันในครอบครัว ซึ่งไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมใดที่มีการรวมตัวของคนย่อมมีความเสี่ยง โดยเฉพาะช่วงนี้ต้องยอมรับว่าเรามีผู้ติดเชื้อไม่มีอาการอยู่จึงขอทุกคนร่วมมือกัน วันนี้แพลตฟอร์ม Thai Stop covid สามาระประเมินความเสี่ยงของสถานที่ พฤติกรรม และตัวเรา เมื่อทราบความเสี่ยงแล้วก็อยู่ที่เราเป็นคนเลือก”  

คอลัมน์    : คุณหมอขอบอก


เขียนโดย : อภิวรรณ เสาเวียง