วัดสระบ่อแก้วหรือวัดจองกลาง เป็นวัดที่ชาวพม่าซึ่งอาศัยอยู่ในบริเวณสองข้างถนนน้ำคือ และถนน ยันตรกิจโกศลเป็นผู้สร้าง วัดนี้ได้ชื่ออีกหนึ่งว่าวัดสามโพธิ์ เนื่องจากมีชนชาวพม่าตระกูล โพ สามตระกูลเป็นผู้สร้างและปฏิสังขรณ์ ผู้ริเริ่มสร้างวัดนี้ คือ หม่องโพอ่าน สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2419 เมื่อหม่องโพอ่านเสียชีวิต หม่องโพหยิ่น และภรรยาชื่อ อูนุ ได้ร่วมกับชาวพม่าที่มาจากเมืองหงสาวดี เมื่องย่างกุ้ง และเมืองมันตะเลย์ ปฏิสังขรณ์กุฏิ วิหาร โบสถ์ และพระเจดีย์ของวัดจองกลางอีกครั้งหนึ่ง ขณะนั้นวัดนี้มีพระพม่าจำพรรษาเพียง 1 รูป คือ พระอูมาลา เมื่อพระอูมาลามรณภาพก็ไม่มีพระพม่าจำพรรษาไม่มีเจ้าอาวาส วัดนี้จีงกลายเป็นวัดร้างหลายปี จนกระทั้ง พ.ศ. 2508-2509 ชาวพม่าตระกูลโพ คือหม่องโพเส่ง ภรรยาชื่อแม่จันทร์ ได้เป็นผู้อุปฏฐากจากวัดจองกลาง และได้สืบเสาะหาพระพม่ามาเป็นเจ้าอาวาสและได้พระอู่ปัญญาสิรินันทะมา เป็นเจ้าอาวาส เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม 2538 เจ้าอาวาสรูปปัจจุบันได้แก่ หลวงพ่อสมนึก ขันติจาโรซึ่งได้รับการแต่งตั้ง เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2540 โบราณสถานและโบราณวัตถุที่สำคัญในวัดประกอบด้วย วิหารซึ่งเป็นลักษณะศิลปะแบบพม่าเช่นเดียวกับ วัดจอมสวรรค์ คือจะเป็นทั้งโบสถ์ ศาลา กุฏิในอาคารหลังเดียวกัน หลังคาเดิมมุงด้วยไม้ต่อมาเมื่อมีการบูรณะใหม่จะใช้กระเบื้อง อุโบสถมีลักษณะ 2 ชั้น จะเปิดใช้เมื่อมีพิธีกรรมทางศาสนา พระพุทธรูปที่ประดิษฐานในวัดนี้เป็นพระพุทธรูปที่ำนำมาจากเมืองมันดะเลย์ ประเทศพม่า เป็นหินอ่อนก้อนเดียวจำลองจากพระมหาอัญมณีฉลุในเครื่องทรง แกะสลักด้วยฝีมือที่ ละเอียดและมีความประณีตมาก ปิดทองทั้งองค์ยกเว้นพระพักตร์ เนื่องจากองค์พระพุทธรูปจะปิดทองหนามาร องค์พระจึงนิ่มชาวบ้านเรียกว่าพระเจ้าเนื้อนิ่ม ทุกเช้าเวลาตี 4 จะต้องมีการสรงพระพักตร์พระพุทธรูปด้วยน้ำอบน้ำหอม สิ่งที่น่าสนใจเป็นพิเศษ ได้แก่ พระพุทธรูปพระอุปคุต ที่ชาวล้านนาให้ความนิยมนับถือบูชา และเชื่อกันว่าท่านยังเป้นพระที่มีชีวิตอยู่ใจกลางมหาสมุทร โดยทุกคืนวันเพ็ญขึ้น15 ค่ำที่ตรงกับวันพุธพระอุปคุตจะออกบิณฑบาตโปรดสัตว์ ดังนั้นใครที่ได้ตักบาตรพระอุปคุตจะเป็นผู้ที่มีโชคดีและประสบความสำเร็จในสิ่งต่าง ๆ นอกจากนี้วัดสระบ่อแก้วยังมีงานเทศกาล ประเพณีที่สำคัญ คือประเพณีตักบาตรพระอุปคุตเที่ยวคืน หรือในคืน “วันเป็งปุ๊ด” (ภาษาเหนือ) หรือวัน “เพ็ญพุธ” (คืนวันอังคารขึ้น 14 ต่อเช้าวันพุธขึ้น 15 ค่ำ) คือทุกวันพุธที่ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำนั่งเอง (ปี 2554 การจัดงานตรงกับเที่ยงคืนวันที่ 14 มกราคม 2554 และ เที่ยงคืนวันที่ 11 ตุลาคม 2554) การเดินทาง นักท่องเที่ยวสามารถเดินทางไปยังวัดสระบ่อแก้ว ได้โดยวัดสระบ่อแก้ว ตั้งอยู่เลขที่ 138 ถนนน้ำคือ ตำบลในเวียง อำเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ หรือติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ ประชาสัมพันธ์จังหวัด โทร. 0 5567 1466 หรือ http://www.tourismthailand.org/phrae Blog ท่องเที่ยวจังหวัดแพร่ร้านชิค ๆ ในแพร่10 สุดยอดสถาปัตยกรรมอาคารเก่าแก่ในเมืองแพร่วัดเก่าแก่ในเมืองแพร่
